Najzastupljeniji operativni sistem koji pokreće naše računare je operativni sistem pod nazivom Windows, čiji je proizvođač svima dobro poznata kompanija Microsoft. Prva verzija Windows operativnog sistema je proizvedena još davne 1985. godine, a u tekstu koji sledi upoznaćete se sa istorijom i razvojem Windows operativnog sistema.
Nadogradnja MS DOS-a
Pre pojave Windows operativnog sistema, sistem koji je pokretao naše računare nazivao se MS DOS (Microsoft Disk Operating System). To je bio sistem bez grafičkog okruženja, u kome su se sve komande izvršavale kucanjem naziva komandi. Prva verzija Windows operativnog sistema, Windows 1.0 i nije predstavljao samostalni operativni sistem, već samo grafičku nadogradnju MS DOS-a, i sadržao je jednostavne grafičke aplikacije poput aplikacija za obradu slika i teksta. Zvanično se pojavio 20. novembra 1985. godine. Ipak, prva verzija Windowsa nije doživela veliki uspeh. Sledeća poboljšana verzija, Windows 2.0, pojavile se dve godine kasnije, 9. decembra 1987. godine, i takođe nije doživela veliki uspeh.
Windows 3.0
Svojim poboljšanjima, Windows 3.0, objavljen 1990. godine, postigao je uspeh vredan pomena. Windows 3.0 je sadržao poboljšano grafičko okruženje, kao i poboljšani multitasking, mogućnost paralelnog rada većeg broja aplikacija istovremeno, a sve to zahvaljujući uvođenjem virtuelne memorije, odnosno korišćenje dela hard diska u nedostatku radne memorije. Korisnički interfejs Windows 3.0 operativnog sistema je konačno krenuo u korak sa interfejsom operativnog sistema Macintosh računara. Windows 3.0 je u toku dve godine, do pojavljivanja sledeće verzije operativnog sistema, prodat u više od 10 miliona kopija, i predstavljao je glavni finansijski izvor kompaniji Microsoft.
Windows 3.1 i NT
Tokom 1985-1990 godine, kompanije Microsoft i IBM su zajednički radile na razvoju operativnog sistema pod nazivom OS/2, jednom od naslednika MS DOS sistema. Prva verzija tog operativnog sistema, sa oznakom OS/2 1.0 je objavljena 1987. godine, i nije sadržala grafički korisnički interfejs. Sledeća verzija OS/2 1.1, objavljena 1988. godine, donela je i grafički korisnički interfejs pod nazivom Presentation Manager (PM). Naredna verzija pomenutog operativnog sistema, OS/2 1.2 je donela i novi fajl sistem, HPFS, kojim je zamenila FAT fajl sistem, i objavljena je 1989. godine.
Ipak, saradnja kompanija Microsoft i IBM je prekinuta 1990 godine. Microsoft je nastavio razvoj Windows sistema, dok je kompanija IBM nastavila da razvija OS/2 sistem. Da bi se izbegao konflikt između kompanija, dogovor je bio da IBM nastavi na razvoju sistema OS/2 2.0, koji bi zamenio prethodnu verziju sistema OS/2, kao i Windows 3.0, a da Microsoft razvije operativni sistem sa oznakom OS/2 3.0.
Microsoft je nastavio razvoj operativnog sistema OS/2 3.0, kome je kasnije promenjen naziv u Windows NT, čiji je programski kod velikim delom bio nezavistan. U međuvremenu, operativni sistem IBM, OS/2 2.0 se pojavio na tržištu. Kao odgovor na pojavljivanje operativnog sistema suparničke kompanije, Microsoft je razvio Windows 3.1, poboljšanu verziju sistema Windows 3.0, koji je sadržao ispravke grešaka, multimedijalnu podršku, i podršku za TrueType fontove. Sledio je Windows 3.11 koji je sadržao ispravke grešaka u prethodnoj verziji, i koji je objavljen 1992. godine.
Paralelno sa razvojem i objavljivanjem Windowsa 3.0, 3.1 i 3.11 tekao je i razvoj sistema Windows NT. Taj operativni sistem, sa marketinškom oznakom Windows NT 3.11, objavljen je jula 1992. godine. Jedna od bitnih prednosti Windowsa NT u odnosu na prethodne verzije Windowsa jeste podrška za 32-bitne aplikacije, podršku za rad sa mrežama računara, kao i NTFS fajl sistem. Sledio je operativni sistem sa oznakom Windows NT 3.51, koji je sledećih godina bio dominantan na tržištu.
Windows 95
Nakon Windowsa 3.11, Microsoft je započeo razvoj operativnog sistema Windows 95, sa razvojnim imenom Chicago. Chicago je dizajniran tako da izvršava 32-bitne aplikacije, ali je sadržao i kompatibilnost starijih, 16-bitnih aplikacija. Ipak, delovi koda operativnog sistema su i dalje ostali 16-bitni, zbog kompatibilnosti sa starijim aplikacijama. Windows 95 je objavljen 24. avgusta 1995. godine.
Windows 4.0
Sledeći operativni sistem je bio spoj grafičkog okruženja Windowsa 95 i jezgra i mogućnosti operativnog sistema Windows 3.51. Objavljen je u 4 verzije, a to su: Windows NT 4.0 Workstation, Windows NT 4.0 Server, Windows NT 4.0 Enterprise Edition i Windows NT 4.0 Terminal Server
Windows 98
25. jula 1998. Godine objavljen je operativni sistem Windows 98. Sadržao je drajvere za nove uređaje, bolji rad sa FAT32 fajl sistemom koji je omogućio deljenje hard diska na particije veličine do 2gb, kao i podršku za rad sa USB uređajima. Osim toga, sadržao je integrisani Internet Explorer, program sa surfovanje internetom.
Drugo izdanje ovog operativnog sistema, Windows 98 SE, objavljeno je 1999. godine. Nova verzija Windows 98 sistema je sadržala ispravke problema prethodne verzije, kao i mogućnost deljenja internet konekcije između umreženih računara.
Windows 2000
Sledeći operativni sistem je doživeo uspeh i na tržištu server računara, kao i na radnim stranicama. U pitanju je operativni sistem Windows 2000, koji se na tržištu našao februara 2000. godine. Između ostalih novih mogućnosti, sadržao je i Active Directory, zamenu za Windows Server domain operativnog sistema NT 4.0, Terminal Services, koji je ranije bio dostupan samo kao posebno izdanje sistema NT 4.0 je sada bio ugrađen u sve verzije Windowsa 2000. Takođe, i brojne mogućnosti Windowsa 98 su ugrađene u novi operativni sistem, kao što su Device Manager, Windows Media Player, i prerađeni DirectX, koji je omogućio igranje mnogih modernih igrara na operativnom sistemu baziranom na NT jezgru. Windows 2000 je bio dostupan u šest različitih izdanja: Windows 2000 Professional, Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced Server, Windows 2000 Datacenter Server, Windows 2000 Advanced Server Limited Edition i Windows 2000 Datacenter Server Limited Edition.
Nadogradnja MS DOS-a
Pre pojave Windows operativnog sistema, sistem koji je pokretao naše računare nazivao se MS DOS (Microsoft Disk Operating System). To je bio sistem bez grafičkog okruženja, u kome su se sve komande izvršavale kucanjem naziva komandi. Prva verzija Windows operativnog sistema, Windows 1.0 i nije predstavljao samostalni operativni sistem, već samo grafičku nadogradnju MS DOS-a, i sadržao je jednostavne grafičke aplikacije poput aplikacija za obradu slika i teksta. Zvanično se pojavio 20. novembra 1985. godine. Ipak, prva verzija Windowsa nije doživela veliki uspeh. Sledeća poboljšana verzija, Windows 2.0, pojavile se dve godine kasnije, 9. decembra 1987. godine, i takođe nije doživela veliki uspeh.
Windows 3.0
Svojim poboljšanjima, Windows 3.0, objavljen 1990. godine, postigao je uspeh vredan pomena. Windows 3.0 je sadržao poboljšano grafičko okruženje, kao i poboljšani multitasking, mogućnost paralelnog rada većeg broja aplikacija istovremeno, a sve to zahvaljujući uvođenjem virtuelne memorije, odnosno korišćenje dela hard diska u nedostatku radne memorije. Korisnički interfejs Windows 3.0 operativnog sistema je konačno krenuo u korak sa interfejsom operativnog sistema Macintosh računara. Windows 3.0 je u toku dve godine, do pojavljivanja sledeće verzije operativnog sistema, prodat u više od 10 miliona kopija, i predstavljao je glavni finansijski izvor kompaniji Microsoft.
Windows 3.1 i NT
Tokom 1985-1990 godine, kompanije Microsoft i IBM su zajednički radile na razvoju operativnog sistema pod nazivom OS/2, jednom od naslednika MS DOS sistema. Prva verzija tog operativnog sistema, sa oznakom OS/2 1.0 je objavljena 1987. godine, i nije sadržala grafički korisnički interfejs. Sledeća verzija OS/2 1.1, objavljena 1988. godine, donela je i grafički korisnički interfejs pod nazivom Presentation Manager (PM). Naredna verzija pomenutog operativnog sistema, OS/2 1.2 je donela i novi fajl sistem, HPFS, kojim je zamenila FAT fajl sistem, i objavljena je 1989. godine.
Ipak, saradnja kompanija Microsoft i IBM je prekinuta 1990 godine. Microsoft je nastavio razvoj Windows sistema, dok je kompanija IBM nastavila da razvija OS/2 sistem. Da bi se izbegao konflikt između kompanija, dogovor je bio da IBM nastavi na razvoju sistema OS/2 2.0, koji bi zamenio prethodnu verziju sistema OS/2, kao i Windows 3.0, a da Microsoft razvije operativni sistem sa oznakom OS/2 3.0.
Microsoft je nastavio razvoj operativnog sistema OS/2 3.0, kome je kasnije promenjen naziv u Windows NT, čiji je programski kod velikim delom bio nezavistan. U međuvremenu, operativni sistem IBM, OS/2 2.0 se pojavio na tržištu. Kao odgovor na pojavljivanje operativnog sistema suparničke kompanije, Microsoft je razvio Windows 3.1, poboljšanu verziju sistema Windows 3.0, koji je sadržao ispravke grešaka, multimedijalnu podršku, i podršku za TrueType fontove. Sledio je Windows 3.11 koji je sadržao ispravke grešaka u prethodnoj verziji, i koji je objavljen 1992. godine.
Paralelno sa razvojem i objavljivanjem Windowsa 3.0, 3.1 i 3.11 tekao je i razvoj sistema Windows NT. Taj operativni sistem, sa marketinškom oznakom Windows NT 3.11, objavljen je jula 1992. godine. Jedna od bitnih prednosti Windowsa NT u odnosu na prethodne verzije Windowsa jeste podrška za 32-bitne aplikacije, podršku za rad sa mrežama računara, kao i NTFS fajl sistem. Sledio je operativni sistem sa oznakom Windows NT 3.51, koji je sledećih godina bio dominantan na tržištu.
Windows 95
Nakon Windowsa 3.11, Microsoft je započeo razvoj operativnog sistema Windows 95, sa razvojnim imenom Chicago. Chicago je dizajniran tako da izvršava 32-bitne aplikacije, ali je sadržao i kompatibilnost starijih, 16-bitnih aplikacija. Ipak, delovi koda operativnog sistema su i dalje ostali 16-bitni, zbog kompatibilnosti sa starijim aplikacijama. Windows 95 je objavljen 24. avgusta 1995. godine.
Windows 4.0
Sledeći operativni sistem je bio spoj grafičkog okruženja Windowsa 95 i jezgra i mogućnosti operativnog sistema Windows 3.51. Objavljen je u 4 verzije, a to su: Windows NT 4.0 Workstation, Windows NT 4.0 Server, Windows NT 4.0 Enterprise Edition i Windows NT 4.0 Terminal Server
Windows 98
25. jula 1998. Godine objavljen je operativni sistem Windows 98. Sadržao je drajvere za nove uređaje, bolji rad sa FAT32 fajl sistemom koji je omogućio deljenje hard diska na particije veličine do 2gb, kao i podršku za rad sa USB uređajima. Osim toga, sadržao je integrisani Internet Explorer, program sa surfovanje internetom.
Drugo izdanje ovog operativnog sistema, Windows 98 SE, objavljeno je 1999. godine. Nova verzija Windows 98 sistema je sadržala ispravke problema prethodne verzije, kao i mogućnost deljenja internet konekcije između umreženih računara.
Windows 2000
Sledeći operativni sistem je doživeo uspeh i na tržištu server računara, kao i na radnim stranicama. U pitanju je operativni sistem Windows 2000, koji se na tržištu našao februara 2000. godine. Između ostalih novih mogućnosti, sadržao je i Active Directory, zamenu za Windows Server domain operativnog sistema NT 4.0, Terminal Services, koji je ranije bio dostupan samo kao posebno izdanje sistema NT 4.0 je sada bio ugrađen u sve verzije Windowsa 2000. Takođe, i brojne mogućnosti Windowsa 98 su ugrađene u novi operativni sistem, kao što su Device Manager, Windows Media Player, i prerađeni DirectX, koji je omogućio igranje mnogih modernih igrara na operativnom sistemu baziranom na NT jezgru. Windows 2000 je bio dostupan u šest različitih izdanja: Windows 2000 Professional, Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced Server, Windows 2000 Datacenter Server, Windows 2000 Advanced Server Limited Edition i Windows 2000 Datacenter Server Limited Edition.
Windows Millennium Edition (Me)
Septembra 2000. godine objavljen je operativni system Windows Me (Millennium Edition), koji je predstavljao nadogradnju operativnog sistema Windows 98, sa poboljšanim multimedijalnim i internet mogućnostima. Novost ovog operativnog sistema je System Restore opcija, čime je moguće vratiti system u prethodno radno stanje ukoliko dođe do nestabilnosti rada sistema. Takođe, prikazana je i prva verzija multimedijalnog programa Windows Movie Maker. Ipak, ova verzija operativnog sistema je bila na meti mnogih negativnih kritika po pitanju stabilnosti. To je i poslednji operativni sistem baziran na Windows 9x jezgru.
Windows XP
Windows XP se pojavio na tržištu 2001. godine, i predstavlja finalni spoj Windows NT/2000 i Windows 95/98/Me operativnih sistema. Prva verzija Windowsa XP je doživela kritike na račun stabilnosti, što je usledilo objavljivanjem sigurnosnih zakrpa. Windows XP SP1, prva sigurnosna zakrpa, objavljena je seprembra 2002. godine. Sledeća verzija, SP2 dolazi avgusta 2004. Poslednja sigurnosna zakrpa, SP3, pojavljuje se aprila 2008. godine. Za razliku od ostalih Windows operativnih sistema, Windows XP je najduže opstao na tržištu, od svog objavljivanja, pa sve do objavljivanja njegovog naslednika, operativnog sistema Windows Vista, januara 2007. godine.
Windows Server 2003
Windows Server 2003, nadogradnja sistema Windows 2000 server, objavljen je 25. aprila 2003. godine. Sadržao je nove zaštitne mogućnosti, i pre svega je namenjen server računarima. Decembra 2005 godine objavljen je operativni sistem Windows Server 2003 R2, koji je u stvari operativni sistem Windows Server 2003 sa integrisanim SP1 servisnim paketom, i sa nekoliko novih mogućnosti.
Windows Vista
Windows Vista je objavljen 30. novembra 2006. godine. Jedna od prednosti ovog sistema u odnosu na prethodne operativne sistreme je pobošljana zaštita u vidu zaštitnog korisničkog moda pod imenom User Account Control. Takođe, Vista sadrži novi grafički interfejs poznat pod imenom Windows Aero, nove integrisane aplikacije, kao što su Windows Calendar, Windows DVD Maker, Internet Explorer 7, Windows Media Player 11, i veliki broj izmena u jezgru sistema. Windows Vista je obljaven u nekoliko izdanja: Starter, Home Basic, Home Premium, Business, Enterprise, Ultimate. Sva izdanja, osim Starter izdanja, su objavljena u 32-bitnoj i 64-bitnoj verziji.
Windows Server 2008
Windows Server 2008 je objavljen 27. Februara 2008 godine. Dizajniran je na tehnologiji i zaštiti operativnog sistema Windows Vista. Windows Server 2008 je obljavljen u deset različitih izdanja, sa različitim mogućnostima.
Windows 7
Windows 7 je trenutno poslednje izdanje Windows operativnog sistema, i plan je da se na tržištu nalazi naredne tri godine. Neke mogućnosti ovog operativnog sistema su brže startovanje, bolje upravljanje kućnom mrežom, poboljšani grafički interfejs... Windows 7 je objavljen u šest različitih izdanja: Starter, Home Basic, Home Premium, Professional, Enterprise i Ultimate. Sva izdanja, osim Starter izdanja, su objavljena u 32-bitnoj i 64-bitnoj verziji.
Septembra 2000. godine objavljen je operativni system Windows Me (Millennium Edition), koji je predstavljao nadogradnju operativnog sistema Windows 98, sa poboljšanim multimedijalnim i internet mogućnostima. Novost ovog operativnog sistema je System Restore opcija, čime je moguće vratiti system u prethodno radno stanje ukoliko dođe do nestabilnosti rada sistema. Takođe, prikazana je i prva verzija multimedijalnog programa Windows Movie Maker. Ipak, ova verzija operativnog sistema je bila na meti mnogih negativnih kritika po pitanju stabilnosti. To je i poslednji operativni sistem baziran na Windows 9x jezgru.
Windows XP
Windows XP se pojavio na tržištu 2001. godine, i predstavlja finalni spoj Windows NT/2000 i Windows 95/98/Me operativnih sistema. Prva verzija Windowsa XP je doživela kritike na račun stabilnosti, što je usledilo objavljivanjem sigurnosnih zakrpa. Windows XP SP1, prva sigurnosna zakrpa, objavljena je seprembra 2002. godine. Sledeća verzija, SP2 dolazi avgusta 2004. Poslednja sigurnosna zakrpa, SP3, pojavljuje se aprila 2008. godine. Za razliku od ostalih Windows operativnih sistema, Windows XP je najduže opstao na tržištu, od svog objavljivanja, pa sve do objavljivanja njegovog naslednika, operativnog sistema Windows Vista, januara 2007. godine.
Windows Server 2003
Windows Server 2003, nadogradnja sistema Windows 2000 server, objavljen je 25. aprila 2003. godine. Sadržao je nove zaštitne mogućnosti, i pre svega je namenjen server računarima. Decembra 2005 godine objavljen je operativni sistem Windows Server 2003 R2, koji je u stvari operativni sistem Windows Server 2003 sa integrisanim SP1 servisnim paketom, i sa nekoliko novih mogućnosti.
Windows Vista
Windows Vista je objavljen 30. novembra 2006. godine. Jedna od prednosti ovog sistema u odnosu na prethodne operativne sistreme je pobošljana zaštita u vidu zaštitnog korisničkog moda pod imenom User Account Control. Takođe, Vista sadrži novi grafički interfejs poznat pod imenom Windows Aero, nove integrisane aplikacije, kao što su Windows Calendar, Windows DVD Maker, Internet Explorer 7, Windows Media Player 11, i veliki broj izmena u jezgru sistema. Windows Vista je obljaven u nekoliko izdanja: Starter, Home Basic, Home Premium, Business, Enterprise, Ultimate. Sva izdanja, osim Starter izdanja, su objavljena u 32-bitnoj i 64-bitnoj verziji.
Windows Server 2008
Windows Server 2008 je objavljen 27. Februara 2008 godine. Dizajniran je na tehnologiji i zaštiti operativnog sistema Windows Vista. Windows Server 2008 je obljavljen u deset različitih izdanja, sa različitim mogućnostima.
Windows 7
Windows 7 je trenutno poslednje izdanje Windows operativnog sistema, i plan je da se na tržištu nalazi naredne tri godine. Neke mogućnosti ovog operativnog sistema su brže startovanje, bolje upravljanje kućnom mrežom, poboljšani grafički interfejs... Windows 7 je objavljen u šest različitih izdanja: Starter, Home Basic, Home Premium, Professional, Enterprise i Ultimate. Sva izdanja, osim Starter izdanja, su objavljena u 32-bitnoj i 64-bitnoj verziji.
No comments:
Post a Comment